Bilimsel gerçeklere dayalı ve doğaya saygılı araştırma kültürü
Farklı alanlardan mezun ve farklı alanlarda yüksek lisans ve doktora eğitimi alan disiplinlerarası ekip
Moleküler Ekoloji ve Evrimsel Genetik alanlarında en güncel teknikler kullanılarak türütülen projeler
eDNA European Network kurucu üyeliği
Avrupa Birliği COST Programı kapsamında taşam bilimlerinde en büyük 2 bilimsel aksiyon olan Alien Challenge ve DNAqua-Net ortaklığı
Tamamı üniversite dışı fonlardan sağlanmış araştırma ve uygulama altyapısı
Çalışma Grupları
Çevresel DNA (eDNA), organizmaların çevrelerine bıraktığı hücresel materyallerden (örneğin, deri, mukus, dışkı, tüy, gametler ve diğer biyolojik kalıntılar) elde edilen DNA’ya verilen isimdir. Sucul ve karasal ekosistemlerde bulunan eDNA, su, toprak, hava gibi doğal ortamlardan örneklenerek biyoçeşitlilik izleme ve çevresel değerlendirme çalışmalarında kullanılmaktadır. Bu yöntem, organizmalara zarar vermeden ekosistemlerin genetik izlenmesini sağlar, böylece doğadaki tüm canlıların yaşamına saygıyı temel alan bir araştırma yaklaşımı sunar.
eDNA metabarkodlama, bu genetik materyali hedef alarak biyoçeşitliliği izleme sürecini otomatikleştiren güçlü bir moleküler tekniktir. Türlerin DNA barkodlarını belirleyen bu yöntem, nadir, endemik ve istilacı türlerin erken tespiti için eşsiz fırsatlar sunar. Aynı zamanda tehdit altındaki türlerin yaşam alanlarının izlenmesini, habitatların korunmasını ve çevresel değişimlerin ekolojik etkilerinin izlenmesini sağlar.
Evrimsel Genetik Laboratuvarı (eGL), Türkiye’nin sucul ve karasal biyoçeşitliliğini korumaya yönelik çalışmalarını çevresel DNA (eDNA) ve metabarkodlama teknikleriyle yürütmektedir. Laboratuvarımız, Avrupa'nın en büyük biyoçeşitlilik inisiyatiflerinden biri olan iBOL ve ulusal düzeyde TurkBOL’un temsilcisi olarak, tür izleme ve biyoçeşitlilik yönetimi projelerine katkı sunmaktadır. Türleri stres altında bırakmadan izlemeyi sağlayan bu teknik, laboratuvarımızın çevresel sürdürülebilirlik ve biyoçeşitlilik koruma vizyonunu doğrudan desteklemektedir.
Arazi Çalışmaları
eDNA analizlerinin ilk adımı, doğrudan doğal ortamlardan biyolojik materyallerin toplanmasıdır. Su, toprak, kar ve hava örneklerinin yanı sıra hayvanlardan geride kalan dışkı, tüy, deri ve kabuk gibi biyolojik kalıntılar da örnekleme sürecine dahil edilmektedir. Arazi çalışmalarımız, sucul ekosistemlerde istilacı türlerin izlenmesinden, yaban hayatı türlerinin habitat kullanımının belirlenmesine kadar geniş bir kapsamda sürdürülmektedir.
Örnekleme süreci, en hassas doğal alanlarda bile ekosistem dengesini bozmadan, bilimsel etik çerçevesinde gerçekleştirilir. Arazi ekibimiz, sucul ve karasal ekosistemlerde çok sayıda türün genetik izini sürmek için titizlikle çevresel veriler toplar.
Laboratuvar Analizleri
Laboratuvarda, araziden getirilen örneklerden DNA’nın izole edilmesi ve genetik analiz için hazırlanması süreci başlar. Su ve hava örnekleri filtrelenerek DNA molekülleri izole edilirken, toprak ve diğer biyolojik materyaller özel protokollerle işlenmektedir.
eGL’nin laboratuvarlarında kullanılan yeni nesil dizileme (NGS) teknolojileri sayesinde, genetik materyalin detaylı analizi yapılmaktadır. Yüksek hassasiyetli DNA ekstraksiyon protokolleri, en küçük miktardaki genetik materyali bile güvenilir şekilde analiz etmemizi sağlar. Bu süreç, nesli tehlike altında olan türlerin izlenmesi, istilacı türlerin erken tespiti ve biyoçeşitlilik haritalarının oluşturulması gibi birçok koruma projesinin temelini oluşturur.
Biyoinformatik
Biyoinformatik, çevresel DNA (eDNA) çalışmalarının temel analiz sürecidir. eGL'nin biyoinformatik ekibi, genetik verileri dizileme cihazlarından alarak analiz eder ve karmaşık biyolojik veri kümelerini anlamlı sonuçlara dönüştürür.
Öncelikle, dizileme sonrası biyoinformatik analizlerle su, toprak ve hava örneklerinde yer alan tüm organizmaların genetik izleri tespit edilir. Genetik veriler, tür tanımlama, filogenetik analiz ve ekolojik modelleme için kullanılarak biyoçeşitlilik veri tabanlarına katkı sunar. Biyoinformatik analizler, Türkiye'nin yerel genetik veri tabanlarını güçlendirerek ulusal ve uluslararası araştırmalara temel sağlamaktadır.
Çalışma Alanları
Çalışmalarımız, moleküler biyoloji ve genetik temelli yaklaşımlarla biyolojik çeşitlilik, ekosistem sağlığı ve tür korunmasına odaklanmaktadır.
Evrimsel Genetik Laboratuvarı European Reference Genome Atlas (eRGA) Türkiye ortağıdır.
Bize Ulaş!
Mail listemize katıl!
Evrimsel Genetik Laboratuvarı'ndan bilimsel gelişmeler, etkinlik ve haberler veya yeni araştırmalar hakkında bilgi sahibi olmak ister misiniz?